Rękawice ochronne stosowane podczas pracy z czynnikami chemicznymi mają za zadanie odizolować rękę pracownika od bezpośredniego kontaktu z tymi czynnikami. Wymagania stawiane przed rękawicami chroniącymi przed zagrożeniami chemicznymi i bakteriologicznymi określa norma EN 374.
Kontakt pracownika z niebezpiecznymi substancjami chemicznymi i mikroorganizmami niesie ze sobą duże ryzyko spowodowania nieodwracalnych szkód zdrowotnych a nawet zgonu i z tego względu rękawice chemoodporne są zakwalifikowane do Kategorii III (wysokie ryzyko) sprzętu ochrony osobistej zgodnie z Dyrektywą 89/686/EWG.
Najczęściej spotykane nazewnictwo rękawic chroniących przed substancjami chemicznymi to rękawice chemoodporne, rękawice chemiczne, rękawice przeciwchemiczne, rękawice kwasoodporne.
Poziom jakości | AQL | Przykład |
---|---|---|
Poziom 1 | 4,00 | < 4,00 wad na 100 jednostek |
Poziom 2 | 1,50 | < 1,50 wad na 100 jednostek |
Poziom 3 | 0,65 | < 0,65 wad na 100 jednostek |
Poziomy odporności na przenikanie są określane na podstawie czasu przebicia. Jest to czas, który upłynął między początkowym kontaktem substancji chemicznej zastosowanej w badaniach z zewnętrzną powierzchnią materiału rękawicy, a jej późniejszą obecnością po drugiej stronie materiału.
Każdy typ rękawic badany jest pod względem czasu przebicia przez daną substancję chemiczną i klasyfikowany w poziomie od 0 do 6. Norma EN 374 akceptuje tolerancję i dopuszcza permeację do 1,0 μg/min*cm2 przed zatrzymaniem badania. Poniżej przedstawione są czasy przebicia przyjęte dla poszczególnych poziomów ochrony.
Poziom ochrony | Zmierzony czas przebicia |
---|---|
Poziom 1 | > 10 min |
Poziom 2 | > 30 min |
Poziom 3 | > 60 min |
Poziom 4 | > 120 min |
Poziom 5 | > 240 min |
Poziom 6 | > 480 min |
Pęcznienie | Ocena |
---|---|
< 7% | odporne |
< 15% | odporne warunkowo |
> 15% | nieodporne |
Norma EN 374 dopuszcza dwa rodzaje oznaczeń rękawic chroniących przed czynnikami chemicznymi w zależności od ich poziomu ochrony:
Pełna ochrona chemiczna | Ograniczona ochrona chemiczna |
---|---|
Rękawice o pełnej ochronie chemicznej spełniają wymagania w zakresie penetracji oraz przy badaniu permeacji muszą wykazać czas przebicia minimum 30 minut z co najmniej 3 substancjami testowymi z 12 standardowo zdefiniowanych przez normę, których listę przedstawiamy poniżej. Kod literowy wybranych min. 3 substancji umieszczony zostaje pod piktogramem. |
Rękawice o ograniczonej ochronie chemicznej spełniają wymagania w zakresie penetracji (tzw. rękawice szczelne) ale nie zapewniają czasów przebicia wymaganych do pełnej ochrony chemicznej. Rękawica taka może również skutecznie chronić przed określonymi substancjami chemicznymi lecz konieczna jest tu jednoznaczna deklaracja odporności danej rękawicy wydana przez producenta. |
Kod literowy | Substancja testowa | Nr CAS | Klasa |
---|---|---|---|
A | Metanol | 67-56-1 | Alkohol pierwszorzędowy |
B | Aceton | 67-64-1 | Keton |
C | Acetonitryl | 75-05-8 | Związek nitrylowy |
D | Dwuchlorometan | 75-09-2 | Parafina chlorowana |
E | Dwusiarczek węgla | 75-15-0 | Związek organiczny zawierający siarkę |
F | Toluen | 108-88-3 | Węglowodór aromatyczny |
G | Dwuetyloamina | 109-89-7 | Amina |
H | Tetrahydrofuran | 109-99-9 | Związek heterocykliczny i eteru |
I | Octan etylu | 141-78-6 | Ester |
J | n-Heptan | 142-85-5 | Węglowodór nasycony |
K | Wodorotlenek sodowy 40% | 1310-73-2 | Zasada nieorganiczna |
L | Kwas siarkowy 96% | 7664-93-9 | Nieorganiczny kwas mineralny |
Piktogram informujący, że rękawica zapewnia również ochronę przed czynnikami biologicznymi (mikroorganizmy). Rękawice takie muszą posiadać wartość penetracji AQL 1,5 lub niższą. | |
Piktogram informujący, że rękawica spełnia dodatkowo określone wymagania w zakresie ochrony mechanicznej. Więcej informacji o oznaczeniu wg normy EN 388: Rękawice - ochrona mechaniczna | |
Piktogram informujący o konieczności zapoznania się z instrukcją użytkowania rękawicy. |
Prawidłowo oznakowane rękawice ochronne z Kategorii III ryzyka muszą posiadać poniższe oznaczenia:
Przykład prawidłowego oznaczenia rękawic chroniących przed czynnikami chemicznymi i biologicznymi.
Przy doborze rękawic chroniących przed czynnikami chemicznymi należy przede wszystkim uwzględnić rodzaj i stężenie substancji chemicznej. Renomowany producent rękawic ochronnych powinien dysponować informacją o czasie przebicia rękawicy przez dany związek chemiczny. Informacja ta określi czas ochronny rękawicy czyli jak długo może być noszona rękawica od momentu jej kontaminacji.
Pod uwagę należy również wziąć sposób kontaktu z czynnikiem chemicznym. Jeżeli rękawica chroni przed potencjalnym ochlapaniem to wystarczy, że zapewnia poziom 1 ochrony (>10 min.) lecz trzeba mieć świadomość, że po kontakcie z chemikaliami należy ją wymienić na nową w czasie do 10minut. Jeżeli natomiast praca polega na ciągłym kontakcie i zanurzeniu w czynniku chemicznym to aby uniknąć konieczności ciągłej zmiany rękawic czas ich ochronnego działania powinien być odpowiednio dłuższy.
Należy podkreślić, że czas ochronnego działania rękawicy zaczyna być odliczany od momentu pierwszego zetknięcia powierzchni rękawicy ze szkodliwą substancją i biegnie niezależnie czy wykonujemy pracę w danej rękawicy czy też została ona zdjęta.
Dalsze czynniki jakie należy wziąć pod uwagę przy doborze rękawic chemoodpornych to:
Analiza zagrożeń i dobór optymalnej rękawicy na dane stanowisko pracy wymaga dużego doświadczenia biorąc pod uwagę dużą różnorodność dostępnych rękawic ochronnych.
SEMEX jako partner czołowych europejskich producentów rękawic ochronnych (KCL GmbH, ANSELL, WELDAS, MANU SWEET, VENITEX, Honeywell (Sperian Protection) zapewnia fachowe doradztwo i pomoc w doborze optymalnego rozwiązania ochrony rąk.